Gün energiýasy boýunça global hünärmenler, fotowoltaik (PV) önümçiliginiň we planetany kuwwatlandyrmak üçin ýaýbaňlandyrylmagynyň dowam etdirilmegine ygrarly bolmaga çagyrýarlar we beýleki energiýa ýollarynda ylalaşyga garaşýan ýa-da soňky minutlyk tehnologiki gudratlaryň ýüze çykmagyna garaşýan PV-leriň ösüşi baradaky çaklamalaryň “indi mümkin däldigini” aýdýarlar.
3-e gatnaşyjylar tarapyndan gazanylan ylalaşykrdGeçen ýyl Terawatt ussahanasy, elektrikleşdirmek we parnik gazyny azaltmak üçin uly göwrümli PV zerurlygy baradaky dünýäniň dürli toparlaryndan barha artýan çaklamalardan soň gelýär. PV tehnologiýasynyň barha kabul edilmegi hünärmenleri dekarbonizasiýa maksatlaryna ýetmek üçin 2050-nji ýyla çenli takmynan 75 terawat ýa-da dünýäde ýerleşdirilen PV-iň zerur boljakdygyny öňe sürdi.
Milli täzelenýän energiýa laboratoriýasynyň (NREL), Germaniýadaky Gün energiýasy institutynyň Fraunhofer institutynyň we Japanaponiýanyň Milli Önümçilik Ylym we Tehnologiýa Institutynyň wekilleriniň ýolbaşçylygyndaky seminar, PV, tor integrasiýasy, derňew we energiýa saklaýyş, gözleg institutlaryndan, akademiýalardan we senagatdan dünýäniň dürli künjeklerinden ýolbaşçylary ýygnady. 2016-njy ýylda geçirilen ilkinji ýygnakda 2030-njy ýyla çenli azyndan 3 terawata ýetmek meselesi çözüldi.
2018-nji ýyldaky ýygnak 2030-njy ýyla çenli takmynan 10 TW we 2050-nji ýyla çenli üç esse köpeldi. Bu seminara gatnaşyjylar geljekki bäş ýylda PV-den global elektrik energiýasynyň öndürilişiniň 1 TW-a ýetjekdigini üstünlikli çakladylar. Bu çäk geçen ýyl geçipdi.
NREL Milli Fotowoltaika Merkeziniň müdiri Nensi Haegel: "Biz uly öňegidişlik gazandyk, emma maksatlar dowamly işlemegi we tizlenmegi talap eder" -diýdi. Haegel theurnalyň täze makalasynyň baş awtoryYlym, “Köp Terawatt ölçegindäki fotowoltaika: garaşmak mümkin däl.” Awtorlar 15 ýurtdan 41 edara wekilçilik edýärler.
NREL-iň müdiri Martin Keller: "Wagt düýp manyda, şonuň üçin möhüm täsir edip biljek ägirt uly we ýetip boljak maksatlary kesgitlemek möhümdir" -diýdi. "Fotowoltaik gün energiýasy babatynda gaty köp öňegidişlik boldy we täzeligi we gyssagly hereket etmegi dowam etdirenimizde has köp üstünlik gazanyp boljakdygymyzy bilýärin."
Betbagtçylykly gün radiasiýasy Eartheriň energiýa zerurlyklaryny kanagatlandyrmak üçin ýeterlikden köp energiýa berip biler, ýöne hakykatda diňe az mukdarda ulanylýar. PV tarapyndan dünýä derejesinde berilýän elektrik energiýasynyň mukdary 2010-njy ýylda ähmiýetsiz mukdardan 2022-nji ýylda 4-5% -e çenli ep-esli ýokarlandy.
Maslahatyň hasabatynda “geljekde global energiýa zerurlyklaryny kanagatlandyrmak bilen bir hatarda parnik gazlarynyň zyňyndylaryny azaltmak boýunça çäre görmek üçin penjiräniň barha ýapylýandygy” bellenildi. PV gazylyp alynýan ýangyçlary çalyşmak üçin derrew ulanyp boljak gaty az wariantyň biri hökmünde tapawutlanýar. "Geljek on ýyl üçin esasy töwekgelçilik, PV pudagynda zerur ösüşi modellemekde ýalňyş çaklamalar ýa-da ýalňyşlyklar etmek, pes tarapda ýalňyşýandygymyzy we önümçiligi we ýaýbaňlandyrmagy mümkin bolmadyk ýa-da durnuksyz derejelere ýetirmegimizdir."
Awtorlar çak edip, 75 terawattlyk maksada ýetmek, PV öndürijilerine we ylmy jemgyýetçilige ep-esli talap eder. Mysal üçin:
- Silikon gün panellerini öndürijiler tehnologiýanyň köp terawatt şkalada durnukly bolmagy üçin ulanylýan kümüşiň mukdaryny azaltmalydyrlar.
- PV pudagy indiki möhüm ýyllarda ýylda 25% töweregi ösmegini dowam etdirmeli.
- Senagat maddy durnuklylygy ýokarlandyrmak we daşky gurşawyň yzyny azaltmak üçin yzygiderli täzelenmeli.
Maslahata gatnaşyjylar, şeýle hem, gün tehnologiýasynyň ekodizaýn we aýlanyş üçin täzeden işlenmelidigini aýtdylar, ýöne gaýtadan işlemek materiallary häzirki iki onýyllygyň talaplary bilen deňeşdirilende häzirki döwürde has az enjamlary göz öňünde tutup, maddy talaplar üçin ykdysady taýdan amatly çözgüt däl.
Hasabatda bellenip geçilişi ýaly, 75 terawat oturdylan PV nyşany "hem kyn mesele, hem-de öňe barýan ýol. Soňky taryh we häzirki traýektoriýa munuň gazanyp boljakdygyny görkezýär."
NREL, ABŞ-nyň Energetika ministrliginiň gaýtadan dikeldilýän energiýa we energiýa netijeliligini öwrenmek we ösdürmek üçin esasy milli laboratoriýasydyr. NREL, Durnukly energiýa LLC üçin Alýans tarapyndan DOE üçin işleýär.
Iş wagty: 26-2023-nji aprel