A diýlip atlandyrylýan gural transformatorypes woltly tok transformatory(KT) zynjyryň içinde ýokary üýtgeýän tok (AC) ölçemek üçin niýetlenendir. Bu enjam ikinji derejeli sargyda proporsional we has ygtybarly tok öndürmek arkaly işleýär. Adaty gurallar soňra bu azalýan toky aňsatlyk bilen ölçäp bilerler. Esasy wezipesi ahäzirki transformatorbeýik, howply akymlardan çykmakdyr. Olary gözegçilik, ölçeg we ulgam goragy üçin ajaýyp, dolandyrylýan derejelere öwürýär.
Esasy usullar
- Pes woltlyhäzirki transformator(KT) ýokary elektrik toguny howpsuz ölçär. Uly, howply toky kiçijik, howpsuz tokga öwürýär.
- KT iki esasy pikiri ulanyp işleýär: elektrik öndürýän magnitler we ýörite sim sanamak. Bu olara elektrik toguny dogry ölçemäge kömek edýär.
- BarKT-leriň dürli görnüşleri, ýara, toroidal we bar görnüşleri ýaly. Her görnüş elektrik toguny ölçemek üçin dürli zerurlyklara laýyk gelýär.
- Elektrik togy akanda hiç haçan KT-nyň ikinji simlerini aýyrmaň. Bu gaty ýokary, howply naprýa .eniýe döredip we zyýan ýetirip biler.
- Dogry ölçeg we howpsuzlyk üçin dogry KT saýlamak möhümdir. Nädogry KT nädogry hasaplaşyklara ýa-da enjamlara zeper ýetirip biler.
Pes woltly tok transformatory nähili işleýär?
A.pes woltly tok transformatoryfizikanyň iki esasy ýörelgesinde işleýär. Birinjisi toky döredýän elektromagnit induksiýa. Ikinjisi, şol tokyň ululygyny kesgitleýän öwrüm gatnaşygy. Bu düşünjelere düşünmek, KT-nyň ýokary toklary nädip ygtybarly we takyk ölçäp biljekdigini görkezýär.
Elektromagnit induksiýanyň ýörelgesi
Onuň özeninde pes woltly tok transformatory işleýärFaradaýyň elektromagnit induksiýa kanuny. Bu kanun üýtgeýän magnit meýdanynyň ýakyn geçirijide elektrik toguny nädip döredip biljekdigini düşündirýär. Bu proses belli bir yzygiderlilikde dowam edýär:
- Esasy geçirijiden ýa-da sargydan üýtgeýän tok (AC) akýar. Bu esasy zynjyr ölçemeli ýokary tok göterýär.
- TheAC akymy yzygiderli üýtgeýän magnit meýdany döredýärgeçirijiniň töwereginde. A.ferromagnit ýadrosyKT gollanmalarynyň içinde we bu magnit meýdanyny jemleýär.
- Bu üýtgeýän magnit meýdany, ikinji derejeli sargydan geçýän magnit akymynyň üýtgemegini döredýär.
- Faradaýyň kanunyna görä, magnit akymynyň bu üýtgemegi naprýa .eniýäni (elektromotiki güýç) we netijede ikinji aýlawda tok döredýär.
Bellik:Bu amal diňe üýtgeýän tok (AC) bilen işleýär. Göni tok (DC) hemişelik, üýtgemeýän magnit meýdany öndürýär. A bolmasaüýtgetmekmagnit akymynda hiç hili induksiýa ýüze çykmaýar we transformator ikinji derejeli tok öndürmez.
Aýlanyş gatnaşyklarynyň roly
Öwrümleriň gatnaşygy, KT-nyň ýokary tokdan dolandyrylýan derejä nädip düşmeginiň açarydyr. Bu gatnaşygy esasy sargyda (Np) sim öwrümleriniň sanyny ikinji sargyda (Ns) öwrümleriň sany bilen deňeşdirýär. KT-de ikinji derejeli sargy esasy sargydan has köp öwrümlere eýe.
Thesargylardaky tok öwrüm gatnaşygy bilen ters proporsionaldyr. Bu aikinji derejeli sargylaryň köp mukdary proporsional pes ikinji tok getirýär. Bu gatnaşyk aşakdakylardan ybarattransformatorlar üçin esasy amp öwrüm deňlemesi.
Bu gatnaşyklaryň matematiki formulasy:
Ap / As = Ns / NpNirede:
Ap= Esasy tokAs= Ikinji akymNp= Ilkinji öwrümleriň sanyNs= Ikinji öwrümleriň sany
Mysal üçin, 200: 5A reýtingi bolan KT-de öwrüm gatnaşygy 40: 1 bolýar (200-e 5-e bölünýär). Bu dizaýn, esasy tokyň 1/40-y bolan ikinji derejeli tok öndürýär. Esasy tok 200 amper bolsa, ikinji tok ygtybarly 5 amper bolar.
Bu gatnaşyk, KT-nyň takyklygyna we "ýük" diýlip atlandyrylýan ýük götermek ukybyna hem täsir edýär..Ük umumy päsgelçilikdir (garşylyk)ikinji derejeli sargy bilen birikdirilen ölçeg enjamlarynyň. KT kesgitlenen takyklygy ýitirmän bu ýüküň goldawyny almaly.Aşakdaky tablisadan görnüşi ýaly, dürli gatnaşygy dürli takyklyk derejelerine eýe bolup biler.
| Elýeterli gatnaşyklar | Takyklyk @ B0.1 / 60Hz (%) |
|---|---|
| 100: 5A | 1.2 |
| 200: 5A | 0.3 |
Bu maglumatlar, belli bir programma üçin islenýän ölçeg takyklygyna ýetmek üçin degişli öwrüm gatnaşygy bolan KT-ni saýlamagyň möhümdigini görkezýär.
Esasy komponentler we esasy görnüşler
Her pes woltly häzirki transformator umumy içerki gurluşy paýlaşýar, ýöne aýratyn zerurlyklar üçin dürli dizaýnlar bar. Esasy komponentlere düşünmek ilkinji ädimdir. Şol ýerden esasy görnüşleri we olaryň üýtgeşik aýratynlyklaryny öwrenip bileris. Pes woltly tok transformatory gurulýarüç möhüm bölekbilelikde işleýär.
Esasy, sargylar we izolýasiýa
KT-iň işlemegi sazlaşykda işleýän üç esasy komponente baglydyr. Transformatoryň işinde her bölek aýratyn we möhüm rol oýnaýar.
- Esasy:Silikon polat ýadrosy magnit ýoluny emele getirýär. Esasy tokdan emele gelen magnit meýdanyny jemleýär we ikinji derejeli sargy bilen netijeli baglanyşmagyny üpjün edýär.
- Aýlawlar:KT-de iki sany sargy bar. Esasy sargy ölçemek üçin ýokary tok göterýär, ikinji derejeli sargy bolsa basgançakly, ygtybarly tok öndürmek üçin simleriň köp öwrümlerine eýe.
- Zolýasiýa:Bu material sargylary ýadrodan we biri-birinden aýyrýar. Elektrik şortikleriniň öňüni alýar we enjamyň howpsuzlygyny we uzak ömrüni üpjün edýär.
Oundaranyň görnüşi
Oundara görnüşli KT, ýadroda hemişelik gurlan bir ýa-da birnäçe öwrümden ybarat esasy sargy öz içine alýar. Bu dizaýn öz-özüne bagly. Currentokary tokly zynjyr bu esasy sargynyň terminallaryna gönüden-göni birigýär. Inersenerler üçin ýara görnüşli KT ulanýarlartakyk ölçeg we elektrik ulgamlaryny goramak. Olar köplenç saýlanýartakyklygy we ygtybarlylygy möhüm bolan ýokary woltly programmalar.
Toroidal (penjire) görnüşi
Toroidal ýa-da "penjire" görnüşi iň köp ýaýran dizaýn. Onda diňe ikinji derejeli sargy bilen don şekilli ýadro bar. Esasy geçiriji KT-nyň özi däl. Muňa derek, ýokary tokly kabel ýa-da awtobus paneli merkeziň açylyşyndan ýa-da bir gezeklik esasy aýlaw hökmünde hereket edýän "penjireden" geçýär.
Toroidal KT-leriň esasy artykmaçlyklary:Bu dizaýn, beýleki görnüşlere garanyňda birnäçe peýdany hödürleýär:
- Has ýokary netijelilik, köplenç arasynda95% we 99%.
- Has ykjam we ýeňil gurluşyk.
- Golaýdaky komponentler üçin elektromagnit päsgelçiligi (EMI) azaldy.
- Örän pes işlemäge getirýän gaty pes mehaniki ses.
Bar görnüşi
Çyzyk görnüşli tok transformatory, esasy sargy enjamyň aýrylmaz bölegi bolan belli bir dizaýn. Bu görnüş, adatça ýadro merkezinden geçýän misden ýa-da alýuminden ýasalan çyzygy öz içine alýar. Bu çyzgybir gezeklik esasy geçiriji. Assemblyhli ýygnak berk we izolirlenen korpusyň içinde ýerleşýär we ony berk we özbaşdak birlige öwürýär.
Bar görnüşli KT-nyň gurluşygy, esasanam elektrik paýlaýyş ulgamlarynda ygtybarlylyga we howpsuzlyga gönükdirilendir. Onuň esasy elementleri:
- Baş direktor:Enjamda esasy sargy bolup hyzmat edýän doly izolýasiýa çyzgysy bar. Bu izolýasiýa, köplenç rezin galyp ýa-da bişirilen kagyz turbasy, ýokary woltlardan goraýar.
- Ikinji sargy:Simleriň köp öwrümi bilen ikinji derejeli sargy, laminirlenen polat ýadro bilen örtülendir. Bu dizaýn magnit ýitgilerini azaldýar we häzirki üýtgemäni üpjün edýär.
- Esasy:Coreadro, magnit meýdanyny esasy çyzgydan ikinji derejeli sargylyga ugrukdyrýar we induksiýa prosesine mümkinçilik berýär.
Gurnamagyň artykmaçlygy:Bar görnüşli pes woltly tok transformatorynyň esasy peýdasy, gönüden-göni gurnamakdyr. Gurluşy ýönekeýleşdirýän we sim geçiriş ýalňyşlyklaryny azaldýan awtobus zolaklaryna göni gurnamak üçin niýetlenendir. Käbir modellerde hatda abölünen ýa-da gysgyçly konfigurasiýa. Bu, tehniki işgärlere elektrik toguny aýyrmazdan, bar bolan awtobus zolagynyň töwereginde KT gurmaga mümkinçilik berýär we taslamalary gaýtadan işlemek üçin amatly edýär.
Ykjam we çydamly dizaýny, kommutatoryň we güýç paýlaýyş panelleriniň içinde tapylan çäkli we talap ediji şertlere ajaýyp laýyk gelýär.
Möhüm howpsuzlyk duýduryşy: Hiç haçan ikinji derejäni açmaň
Esasy düzgün, islendik häzirki transformatoryň howpsuz işlemegini dolandyrýar. Tehnikler we in engineenerler, esasy geçirijiden tok akýan mahaly, ikinji derejeli sargynyň açyk aýlawly bolmagyna ýol bermeli däldir. Ikinji terminallar elmydama bir ýük bilen baglanyşykly bolmaly ýa-da gysga utgaşmaly. Bu düzgüni äsgermezlik etmek gaty howply ýagdaýy döredýär.
KT-leriň altyn düzgüni:Birinjini güýçlendirmezden ozal ikinji derejeli zynjyryň ýapykdygyny üpjün ediň. Işjeň zynjyrdan bir metr ýa-da estafetany aýyrmaly bolsaňyz, ilki bilen KT-nyň ikinji terminallaryny gysga utgaşdyryň.
Bu duýduryşyň fizikasyna düşünmek howpuň agyrlygyny görkezýär. Adaty işde ikinji derejeli tok, esasy magnit meýdanyna garşy çykýan magnit meýdany döredýär. Bu garşylyk magnit akymyny ýadro derejesinde pes, howpsuz derejede saklaýar.
Haçan-da operator ikinji derejäni öz ýükünden aýyrsa, zynjyr açyk bolýar. Ikinji derejeli sargy indi tokyny täsirli bir ýagdaýa geçirmäge synanyşýarçäksiz impedansýa-da garşylyk. Bu hereket garşydaş magnit meýdanynyň çökmegine sebäp bolýar. Esasy tokyň magnit akymy indi ýatyrylmaýar we ýadrosy çalt gurýar we ýadrosy agyr doýgunlyga iterýär.
Bu amal ikinji derejeli sargyda howply ýokary naprýa .eniýe döredýär. Bu hadysa her AC siklinde aýratyn ädimlerde ýüze çykýar:
- Işlenmedik başlangyç tok ýadroda ullakan magnit akymyny döredýär we doýmagyna sebäp bolýar.
- AC başlangyç tok her siklde iki gezek noldan geçende, magnit akymy doýgunlykdan bir tarapa doýgunlyga çalt üýtgemeli.
- Magnit akymynyň bu ajaýyp çalt üýtgemegi, ikinji sargyda aşa ýokary naprýa .eniýäni ýokarlandyrýar.
Bu induksiýa naprýa; eniýesi durnukly ýokary naprýa; eniýe däl; bu ýiti pikleriň ýa-da gerişleriň hatarydyr. Bu naprýa .eniýe tüpeňleri aňsatlyk bilen baryp bilerbirnäçe müň wolt. Şeýle ýokary potensial birnäçe agyr töwekgelçiligi döredýär.
- Örän zarba howpy:Ikinji terminallar bilen göni aragatnaşyk ölüme elektrik togunyň urmagyna sebäp bolup biler.
- Izolýasiýa bölünişi:Volokary naprýa .eniýe häzirki transformatoryň içindäki izolýasiýany ýok edip, hemişelik şowsuzlyga sebäp bolup biler.
- Gurallaryň zyýany:Şeýle ýokary naprýa .eniýe üçin döredilmedik islendik birikdirilen gözegçilik enjamlary derrew zaýalanar.
- Ok atmak we ot:Naprýatageeniýe, ikinji terminallaryň arasynda ýaýyň döremegine sebäp bolup, ep-esli ýangyn we partlama töwekgelçiligini döredip biler.
Bu howplaryň öňüni almak üçin işgärler pes woltly tok transformatory bilen işlänlerinde berk howpsuzlyk proseduralaryny berjaý etmeli.
Ygtybarly işlemegiň tertibi:
- Zynjyryň ýapykdygyny tassyklaň:Esasy zynjyry güýçlendirmezden ozal, KT-iň ikinji derejeli sargysynyň öz ýüküne (metrlere, rölelere) baglydygyny ýa-da ygtybarly gysga utgaşandygyny barlaň.
- Gysga bloklary ulanyň:Köp gurnamalarda gysga gysgyçly wyklýuçateller bar. Bu enjamlar, birikdirilen gurallara hyzmat etmezden ozal ikinji derejäni gysgaltmagyň ygtybarly we ygtybarly usulyny üpjün edýär.
- Aýyrmazdan ozal:Eger bir guraly energiýa zynjyryndan aýyrmaly bolsaňyz, KT-nyň ikinji terminallaryny gysgaltmak üçin gysgyç simini ulanyňöňguraly aýyrmak.
- Birikdirilenden gysga wagt aýyryň:Diňe gysga gysgyçlary aýyryňsoňgural ikinji derejeli zynjyr bilen doly birikdirildi.
Bu teswirnamalara boýun bolmak hökmany däl. Işgärleri goramak, enjamlaryň zaýalanmagynyň öňüni almak we elektrik ulgamynyň umumy howpsuzlygyny üpjün etmek üçin zerurdyr.
Goýmalar we saýlama ölçegleri
Pes woltly tok transformatorlary häzirki zaman elektrik ulgamlarynda möhüm komponentlerdir. Olaryň programmalary ýönekeý gözegçilikden başlap, möhüm ulgam goragyna çenli. Belli bir mesele üçin dogry KT saýlamak, takyklygy, howpsuzlygy we ygtybarlylygy üpjün etmek üçin möhümdir.
Söwda we önümçilik sazlamalarynda umumy programmalar
Inersenerler elektrik gözegçiligi we dolandyryş üçin täjirçilik we önümçilik şertlerinde KT-leri giňden ulanýarlar. Söwda binalarynda güýç gözegçilik ulgamlary ýokary üýtgeýän toklary ygtybarly ölçemek üçin KT-lere bil baglaýarlar. Currentokary tok esasy geçirijiden akyp, magnit meýdany döredýär. Bu meýdan, bir metr aňsatlyk bilen okap bilýän ikinji derejeli sargyda has kiçi, proporsional tok döredýär. Bu amal desga dolandyryjylaryna meňzeş programmalar üçin energiýa sarp edilişini takyk yzarlamaga mümkinçilik berýärtäjirçilik kWt arassa ölçegi 120V ýa-da 240V.
Näme üçin dogry KT meselesini saýlamaly?
Dogry KT saýlamak, maliýe takyklygyna we amaly howpsuzlyga gönüden-göni täsir edýär. Nädogry ölçegli ýa-da bahalandyrylan KT möhüm problemalary ýüze çykarýar.
⚠️Takyklyk faktura täsir edýär:KT iň amatly iş diapazony bar. Ony ulanmakgaty pes ýa-da ýokary ýük ölçeg ýalňyşlygyny ýokarlandyrýar. Antakyklyk ýalňyşlygy bary-ýogy 0,5%hasaplaşyk hasaplamalarynyň şol mukdarda öçürilmegine sebäp bolar. Mundan başga-da, KT tarapyndan girizilen faza burç çalşyklary, esasanam pes güýç faktorlarynda güýç okalmagyny ýoýup biler, bu bolsa hasaby tölemegiň nädogry bolmagyna sebäp bolup biler.
Nädogry saýlamak howpsuzlyga-da zyýan berýär. Näsazlyk wagtynda aKT, çykyş signalyny ýoýup, doýgunlyga girip biler. Bu iki sany howply usulda gorag röleleriniň işlemezligine sebäp bolup biler:
- Işlemezlik:Röle, meseläniň güýçlenmegine we enjamlara zeper ýetmegine ýol açýan hakyky ýalňyşlygy tanamazlygy mümkin.
- Sealňyş syýahat:Röle signaly nädogry düşündirip, gereksiz elektrik togunyň döremegine sebäp bolup biler.
Adaty bahalandyrmalar we ülňüler
Her pes woltly tok transformatorynyň işleýşini kesgitleýän aýratyn bahalary bar. Esasy bahalandyrmalarda öwrüm gatnaşygy, takyklyk synpy we ýük bar. .Ük, metrlere, rölelere we simiň özi ýaly ikinji derejä birikdirilen umumy ýük (impedans). KT takyklygy ýitirmän bu ýüki güýçlendirip bilmeli.
| KT görnüşi | Adaty spesifikasiýa | Burük bölümi | Ohms-de ýüküň hasaplamasy (5A ikinji) |
|---|---|---|---|
| Ölçeg KT | 0,2 B 0,5 | Ohms | 0,5 ohm |
| KT relay | 10 C 400 | Wolt | 4.0 ohm |
Ölçegli KT-nyň ýüki ohms bilen bahalandyrylýar, şol bir wagtyň özünde KT-iň ýüki, kesgitlenen tokdan 20 esse berip bilýän naprýa .eniýe bilen kesgitlenýär. Bu, relýe KT-nyň näsazlyk şertlerinde takyk ýerine ýetirip biljekdigini üpjün edýär.
Pes woltly tok transformatory elektrik ulgamyny dolandyrmak üçin möhüm guraldyr. Highokary üýtgeýän toklary proporsional, pes bahadan peseltmek arkaly ygtybarly ölçär. Enjamyň işleýşi elektromagnit induksiýa ýörelgelerine we egrem-bugram nisbatlaryna esaslanýar.
Esasy ýollar:
- Howpsuzlygyň iň möhüm düzgüni, başlangyç güýçli bolanda hiç haçan ikinji zynjyry açmazlykdyr, sebäbi bu howply ýokary woltlary döredýär.
- Programma, takyklyk we baha beriş esasynda dogry saýlamak ulgamyň umumy howpsuzlygy we öndürijiligi üçin möhümdir.
Sorag-jogap
KT DC zynjyrynda ulanylyp bilnermi?
, Ok, ahäzirki transformatorgöni tok (DC) zynjyrynda işläp bilmeýär. KT üýtgeýän tok (AC) tarapyndan öndürilýän üýtgeýän magnit meýdanyny, ikinji derejeli sargyda tok çykarmak üçin talap edýär. DC zynjyry induksiýanyň öňüni alýan hemişelik magnit meýdany öndürýär.
Nädogry KT gatnaşygy ulanylsa näme bolýar?
Nädogry KT gatnaşygy ulanmak möhüm ölçeg ýalňyşlyklaryna we potensial howpsuzlyk meselelerine getirýär.
- Nädogry hasaplaşyk:Energiýa sarp edilişi nädogry bolar.
- Gorag şowsuzlygy:Gorag releleri näsazlyk wagtynda dogry işlemän, enjamlaryň zaýalanmagyna töwekgelçilik edip biler.
Ölçeg bilen relýe KT-iň arasynda näme tapawut bar?
Ölçeg KT, töleg maksatlary üçin adaty tok ýüklerinde ýokary takyklygy üpjün edýär. Röleňli KT ýokary tokly näsazlyk şertlerinde takyk bolmak üçin niýetlenendir. Bu gorag enjamlarynyň zynjyry gezmek we giňden ýaýramagynyň öňüni almak üçin ygtybarly signal almagyny üpjün edýär.
Näme üçin ikinji derejeli zynjyr howpsuzlyk üçin gysgaldyldy?
Ikinjini gysgaltmak, induksion tok üçin ygtybarly we doly ýoly üpjün edýär. Açyk ikinji zynjyryň tokyň gidip biljek ýeri ýok. Bu ýagdaý, KT-nyň ölüme sebäp bolup biljek aşa ýokary, howply naprýa .eniýeleri döretmegine sebäp bolýartransformatory ýok et.
Iş wagty: Noýabr-05-2025